De Mengfabriek, gevestigd aan de Tramkade in ‘s-Hertogenbosch, was vroeger een mengvoederfabriek van Firma de Heus, en nu een broedplaats en living lab. Een plek waar ondernemers, zowel ervaren ondernemers, als beginnende start- ups, samen werken aan een circulaire economie door gebruik te maken van alle expertises.

Dit artikel is in samenwerking met de opleiding Cultural Venue Management van BUAS Breda University of Applied Sciences tot stand gekomen. Tweedejaars studenten hebben initiatiefnemers van projecten geïnterviewd waar Brabant C in investeert. Geschreven door: Nienke Westerbeke & Pleun Bruurs

De Mengfabriek: een unieke experimenteer plek
Zo stonden Michael Bol en Kirsti Pol ongeveer zes jaar geleden aan de overkant van de Dieze, uit te kijken naar toen nog een leegstaande fabriek, waar nog geen invulling voor was. ‘’Vette plek, dit ziet er gaaf uit!’’, dachten zij beiden. Ze hebben de burgemeester gebeld met de vraag of ze om de tafel konden gaan zitten om hun idee voor te leggen. Zij hadden wél een innovatief idee om deze plek invulling te geven. De Mengfabriek is een plaats waar ondernemers samen in een circulair systeem tot elkaar veroordeeld zijn, om daarmee de plek van de waarde te voorzien en uiteindelijk een plek voor de stad te kunnen inrichten. Het betekent dat ondernemers, die zijn gevestigd in de Mengfabriek, samen werken aan een zogenaamd leer- en werkhotel. Een leer- en werkhotel is het begrip dat van toepassing is op het gebouw. Het gaat daarbij niet om het bouwen van hotelkamers, dat is niet zo spannend. Het gaat erom dat het werkwoord ‘hotellen’ wordt afgepeld tot verschillende disciplines. Iemand gaat zorgen voor slapen, iemand voor eten, iemand voor drinken, iemand voor gamen, noem het maar op. Michael en Kirsti hebben daarvoor verschillende ondernemers gezocht en gescreend om vervolgens samen het hotellen te realiseren. Om dit allemaal te kunnen realiseren, is er natuurlijk ook nog een fysieke vorm nodig, dat is het gebouw dat volledig circulair wordt ontwikkelt. ‘’De Mengfabriek is volgens mij, zoals we nu bezig zijn, vol te houden tot 2025 in deze ontwikkelmodus. Dit zal dan altijd een unieke experimenteerplek of een problem-solving plek blijven.’’, aldus Michael.  Mensen kunnen hier naar toe komen met verschillende soorten vraagstukken of experimenten, of het nou gaat om voedselontwikkeling, architectuur of energietransitie. Zij kunnen deze experimenten testen en uitvoeren in een living lab, dat is wat de Mengfabriek is.

Hotellen, het samenwerken van nu
Mensen willen tegenwoordig vaak dat mensen alleskunners zijn, maar je kunt niet goed zijn in alles. Als je snapt dat anderen het moeten doen, dan wordt het wat moois. Je moet het met elkaar eens zijn. Delen is belangrijk. In de Mengfabriek is inbreng belangrijk. Hotellen is een werkwoord dat in de Mengfabriek niet ontbreekt. De essentie van het werkwoord is dat men niet alles zelf wil doen, maar dat iedereen bezig is met zijn eigen specialisme. Bij een hotel is dat niet iedereen alles runt, maar iedereen op zijn eigen expertise zit. Niet iedereen is overal goed in. Als iedereen bezig is met zijn eigen specialisme en daar ook goed over na kan denken, krijg je de meest innovatieve ideeën. “Dan is het niet meer de appelmoes met de kers, maar de bitterbal van bokkenvlees.” Die bitterbal van bokkenvlees is iets wat de Mengfabriek wil bereiken. Denk daar maar eens over na: want waarom wel een bitterbal van een rund en niet van een bok? Expertise, circulair bezig zijn en samenwerking zijn kernwaardes van deze bijzondere plek. Hotellen is eigenlijk een samentrekking van expertise en samenwerking, want door een specialisme met elkaar te delen, komen de mooiste resultaten. Cirulair bezig zijn, is heel belangrijk voor de Mengfabriek. Sterker nog, dit is een van hun Unique Sellings Points. De Mengfabriek probeert zoveel mogelijk gebruikt materiaal op een creatieve manier opnieuw in te zetten. Een voorbeeld hiervan is dat de inrichting van de Mengfabriek voor een groot deel bestaat uit een andere oude fabriek. Overal in de Mengfabriek proberen ondernemers zo circulair mogelijk te ondernemen. In plaats van een kozijn plaatsen, is Michael op zoek naar een oplossing om met studenten een vernieuwende gevel te bedenken die circulair is. “Door circulair bezig te zijn, kunnen wij urgente problemen op een creatieve manier aanvliegen. Het is veel en lastig, maar wel onderdeel van ons bedrijfsprofiel”.

2025: Hoe vaak is de blauwdruk van de Mengfabriek toegepast?
Een hoofddoel van de Mengfabriek is om uiteindelijk een blauwdruk te maken van het systeem. Dan maak je dus van je experiment een verdienmodel, dat is met de impuls van Brabant C losgekomen. Brabant C heeft namelijk een investering gedaan om te onderzoeken of deze methode, dit systeem, werkt. Dit onderzoek is dus niet voor de ontwikkeling van het fysieke gebouw zelf, maar om een blauwdruk te maken voor andere leegstaande panden. “Er staan heel veel verschillende panden als dit leeg in Nederland. Kunnen wij dit systeem toepassen?” Nou dat hebben Michael & Kirsti kunnen aantonen, het werkt. Die blauwdruk kunnen zij door Nederland verspreiden.