Fotografie: Rene van der Hulst, art direction: Petra Janssen

Dit artikel is in samenwerking met de opleiding Cultural Venue Management van BUas tot stand gekomen. Tweedejaars studenten hebben initiatiefnemers van projecten geïnterviewd waar Brabant C in investeert (of in het verleden in heeft geïnvesteerd). 

Buas Reporters interviewen Simone Kramer en Petra Janssen, initiatiefnemers van stichting Social Label, een beweging naar een inclusieve maatschappij via design en communicatie én partner van Brabant C. Hoe is Social Label omgegaan met de corona crisis en wat voor alternatieven zijn hieruit ontstaan?
Let op: dit interview is heeft eind 2020 plaatsgevonden, het kan dus zo zijn dat de huidige situatie afwijkt van de situatie zoals in dit artikel beschreven.

Social Label brengt ontwerpers (o.a. Piet Hein Eek, Kiki van Eijk) samen met mensen die minder makkelijk meedoen in de samenleving. Hierdoor leren groepen mensen van en met elkaar. De producten die hieruit voortkomen worden zowel in de shop van Social Label als online verkocht. Social Label is een stichting die gericht is op het maken van maatschappelijke impact. Mooi werk – met liefde en vakmanschap gemaakt – heeft tijd nodig. En deze tijd krijgen de ‘makers’, mensen in werkplaatsen bij zorginstellingen, ook van Social Label. Op dit moment hebben ze vijftien productlijnen, die ook weer uit verschillende producten kunnen bestaan. De komende tijd wil Social Label verder verduurzamen. Duurzaamheid en (arbeids)participatie voor de kwetsbare groepen vormen het uitgangspunt. ‘’Social Label producten staan voor designproducten die mooi gemaakt zijn en waardoor mensen weer mee kunnen doen, waardevol werk, waardering krijgen en gezien worden. Dus de inclusie zit eigenlijk in de producten en activiteiten die we ontwikkelen. Design met betekenis’’ aldus Simone.

Eigen inkomsten vallen weg
Zoals voor vele instellingen in de culturele sector geldt, viel een groot deel van de inkomsten weg. Voor Social Label en het Werkwarenhuis, cultuurcentrum voor toegepaste kunst dat zelfvoorzienend is, was dat natuurlijk een zware domper. Ook worden er normaal gesproken veel culturele evenementen in het Social Label Lab en het Werkwarenhuis aan de Bossche Tramkade georganiseerd. Deze evenementen kunnen nu niet doorgaan, waardoor ook dj’s en dansers geen inkomsten hebben.

Zoals voor vele instellingen in de culturele sector, viel een groot deel van de inkomsten weg.

Door de overheidsmaatregelen aan het begin van dit jaar moesten de werkplaatsen in de zorg tijdelijk dicht waardoor mensen zonder werk zaten. Aangezien dit voor de meeste mensen een groot deel van de dagbesteding is en juist zinvol werk voor deze groep belangrijk is, raakte dit hen extra hard. Daarnaast is het voor mensen met een beperking erg lastig te begrijpen waarom deze maatregelen er kwamen en raken zij snel in een isolement. Social Label bleef contact houden met de zorgbegeleiders van de werkplaatsen, om toch aan de ‘makers’ te laten weten dat Social Label er nog voor ze is, terwijl ze ondertussen naar oplossingen zochten.

Radio Social label doorbreekt isolement
Al relatief snel ontstond het idee voor Radio Social Label. In de uitzendingen – die nog steeds te beluisteren zijn als podcast – staan de makers, de mensen in de werkplaatsen en woonvoorzieningen in de zorg, centraal. Tijdens de Dutch Design Week waren ook de ontwerpers te horen in de uitzendingen. Daarnaast kwamen ook andere interessante sprekers langs uit het werkgebied van Social Label. De dj’s die normaal op festivals en in de club draaien zorgden voor de techniek rondom de uitzendingen. Er zijn in de periode van 9 april tot 25 juni twaalf uitzendingen gemaakt. Radio Social Label is later in het jaar, tijdens Dutch Design Week, nog doorgezet en ook zeker van plan om in de toekomst verder te gaan.

”Door middel van radio hebben we een medium gevonden waar mensen zelf ook hun verhaal konden vertellen.”

Het is misschien in eerste instantie wennen voor de makers uit de werkplaatsen om van zich te laten horen op de radio aangezien dit buiten hun comfortzone ligt. Daarom heeft Social Label samen met de begeleiders gekeken welke mensen dit willen doen. In elke uitzending zijn er meerdere makers aan het woord, ze praten over hun ervaringen en waar ze nu mee bezig zijn. Daarnaast geeft de radio ze ook de vrijheid om te kiezen wat ze willen doen. Zo lezen sommigen makers een eigen geschreven gedicht voor of bespelen ze een instrument. Deze radio dient niet alleen als middel om gehoord te worden, maar ook om iets te bereiken. Simone: ‘Door middel van radio hebben we een medium gevonden waar mensen zelf ook hun verhaal konden vertellen en zich met elkaar verbonden voelen.’’

Tijdens een van de uitzendingen kwam Debbie van Cello zorg aan het woord. Ze vertelde dat ze moeite had met het begrijpen van de persconferenties van de overheid. Social Label heeft naar aanleiding van deze uitzending een bericht gestuurd aan MP Mark Rutte. Dit bericht werd geselecteerd en hierdoor kreeg Debbie de kans om tijdens de uitzending van radio Social Label haar vragen te stellen aan de Minister-President. Hij bood een luisterend oor en stak Debbie en de makers een hart onder de riem. De promotie voor dit radioprogramma heeft vooral plaats gevonden via sociale media, maar ook via de begeleiders van de werkplaatsen. In het begin was hier veel inzet voor nodig. De uitzending met Minister President Mark Rutte is veel beluisterd en heeft voor mooie aandacht gezorgd.

Drempelloze veelzijdige plek
Op de drempelloze veelzijdige plek van het Werkwarenhuis, komen verschillende werelden samen, mensen met diverse achtergronden en verschillende disciplines, dans, design en muziek. Er stond een groot aantal activiteiten gepland met samenwerkingen tussen performers, choreografen, ontwerpers, vaklui en mensen die minder makkelijk meedoen in de samenleving. Zo zijn ze bezig met een voorstelling waarin daklozen spelen en een dansproductie gedanst door een meisje met een beperking. Deze activiteiten konden helaas niet doorgaan. Wat wel deels door kon gaan waren de exposities en tentoonstellingen. Ook de winkel van Social Label is open, zo kunnen bezoekers van de winkel de expositie bekijken en bezoekers van de expositie naar de winkel gaan. Simone: ‘’Als mensen hier op bezoek komen, dan gaan ze ook weer even kijken bij de exposities. Dus zo breng je eigenlijk allemaal verschillende dingen samen op één plek.’’

Online & internationaal
Petra: ”Tijdens corona zijn we host geweest van een internationaal webinair van het World Hope Forum, dat Lidewij Edelkoort en haar partner hebben opgestart midden in de corona crisis om hoop te geven voor de internationale design Community.” Lidewij heeft Petra Janssen gevraagd om hier de Nederlandse Ambassadeur voor te zijn. De aftrap gebeurde met een webinair met Nederlandse sprekers die door Petra bij elkaar zijn gebracht. Petra vervolgd: ”Na Parijs volgt nu USA en daarna Brazilië. Corona geeft ons aan dat we moeten veranderen in onze houding naar de mens en planeet.”

Het toekomstbeeld
Social Label heeft voor de toekomst verschillende bestaande en nieuwe ideeën die ze willen doorvoeren. Simone: ‘’Wij ontwikkelen vanuit een bepaalde missie en visie. Dan kun je blijven bewegen en anticiperen op wat zich aandient.’’ Een van deze ontwikkelingen, Social Label Radio, kan doorontwikkeld worden naar een radiostudio om live aan makers te kunnen vragen waar ze op dat moment mee bezig zijn in de werkplaats. Daarnaast zijn er plannen om maak-ateliers op te zetten en speciale Social label middagen te introduceren, waarop iedereen kennis kan maken met Social Label. Social label heeft al een kring vaste klanten, maar willen hiermee die kring uitbreiden. Social Label wil meer mensen verbinden aan sociale duurzaamheid, ook bedrijven kunnen meedoen. Door relatie- of kerstpakketten nu al in te kopen, hebben de mensen in werkplaatsen een jaar lang mooi werk. Sociale duurzaamheid vraagt om lange lijnen. Als bedrijven al ver van tevoren bestellen, krijgen de mensen in werkplaatsen tijd om de producten te maken en begeleiding om nieuwe skills te leren.

”De ontwikkeling van dit soort plekken moet gestimuleerd blijven, juist in Brabant.”

Ook is het Social label lab voor maatschappelijke vernieuwing, onderdeel van het Werkwarenhuis, een plek waar verschillende ondernemingen samenkomen. Het Werkwarenhuis heeft met een oude fabriek een nieuwe bestemming gekregen op de Tramkade. Dit gebied wil de komende jaren groeien, door meer activiteiten te organiseren en mensen een kijkje in de ateliers te geven. Social Label wil hier ook in meegroeien, verandering trekt namelijk nieuwe mensen aan. Simone: ‘’De ontwikkeling van dit soort plekken moet gestimuleerd blijven, juist in Brabant. Want voor je het weet wordt Den Bosch toch een gezapige stad, terwijl het wel een hele mooie stad is. Het mooie is wel dat de speerpunten waar we hiervoor staan meegenomen zijn in de grotere gebiedsontwikkeling. En dat is voor mij wel een teken dat cultuur een groter onderdeel wordt van de samenleving en de economie.’’

Tekst: Sophie Hovens en Rein van den Muijsenberg, tweedejaars studenten Cultural Venue Management aan Breda University of Applied Sciences.