BredaPhoto 2020, fotografie: Ron Magielse
Dit artikel is in samenwerking met de opleiding Cultural Venue Management van BUas tot stand gekomen. Tweedejaars studenten hebben initiatiefnemers van projecten geïnterviewd waar Brabant C in investeert (of in het verleden in heeft geïnvesteerd). Buas Reporters Rachel Koning en Anke Lin, interviewen Fleur van Muiswinkel (directeur) en Theo Andriessen (business manager) van BredaPhoto over de gevolgen van COVID-19 op de achtste editie van BredaPhoto Festival. Let op: dit interview is heeft eind 2020 plaatsgevonden, het kan dus zo zijn dat de huidige situatie afwijkt van de situatie zoals in dit artikel beschreven.
Veel organisaties zijn zwaar geraakt door COVID-19. Op het moment dat evenementen werden afgelast, theaters dichtgingen en mensen thuis moesten blijven, was BredaPhoto druk in de weer om mogelijkheden te zoeken om het festival toch door te laten gaan. Deze tweejaarlijkse fototentoonstelling, waar werken van topfotografen uit binnen- en buitenland worden geëxposeerd, werd dit jaar anders vormgegeven. Als één van de weinigen hebben ze zich voor een groot gedeelte kunnen houden aan hun originele plan. Hoe ze dat voor elkaar hebben gekregen, is te lezen in dit artikel.
Wat waren jullie gedachtes rondom het festival toen COVID-19 uitbrak?
Vanaf het moment dat het duidelijk werd dat de verwachting van de tweede golf gelijkliep met het openen van ons festival, hebben we verschillende scenario’s ontwikkeld en overdacht. De maatregelen golden toen tot 1 september en op 9 september was de opening. Scenario 1 was dat we gewoon open zouden gaan, scenario 2 betekende dat we het festival zouden verplaatsen naar 2021 en scenario 3 hield in dat we open zouden gaan in een aangepaste vorm.
Uiteindelijk is gekozen voor scenario 3. Deze hybride vorm werd vormgegeven vanuit drie gedachtes:
1. Het lokale publiek: voor hen wilden we de tentoonstellingen door laten gaan, omdat de verwachtingen waren dat zij naar het festival mochten en wilden reizen.
2. Het nationale publiek: ook voor hen wilden we de tentoonstellingen door laten gaan, omdat deze mensen mogelijkerwijs wel zouden gaan reizen. In aanvulling daarop is een krant ontwikkeld om ons landelijke publiek betrokken te houden bij het festival. Deze krant is uiteindelijk gestuurd naar 290.000 lezers en ingebracht bij de Volkskrant en BN DeStem.
3. Het internationale publiek: door een onlineprogramma met activiteiten aan te bieden, probeerden we ons internationale publiek te bedienen.
In hoeverre is jullie marketingstrategie aangepast door het kiezen voor deze hybride vorm?
Doordat we het hybride model gingen handhaven, moesten we ook veel meer nadenken over de communicatie naar de buitenwereld. Zeker op het moment dat de overheid mensen demotiveerde om in de auto te stappen. Op dat moment hebben wij besloten om onze landelijke campagne, die nog anderhalve week liep waarin we iedereen opriepen om naar Breda te komen, aan te passen. Het is heel belangrijk om daarin je verantwoordelijkheid te nemen, ook als instituut, om niet tegen het landelijke beleid in te gaan.
Een andere uitdaging was om mensen te blijven enthousiasmeren om over te schakelen naar het onlineprogramma. Dat was toch wel pittig, want het vergt veel tijd om iets te communiceren voordat het uiteindelijk bij het nationale en internationale publiek terecht komt.
Een andere belangrijke aanpassing is dat we in het voorjaar vóór COVID-19 nog hoopten om veel buitenlandse bezoekers naar BredaPhoto te trekken. Dit jaar wilden we echt een stap zetten in de publieksbenadering. Zo is er met name voor België en Duitsland een mediacampagne bedacht die vervolgens ook weer is afgelast, omdat zij niet naar Nederland mochten komen.
“Het was eigenlijk meer een serie tentoonstellingen dan dat het een festival was.”
Hebben jullie exposities moeten schrappen van het originele plan?
Ja, in de Belcrum, een buitenwijk van Breda dat meer een industrieel karakter heeft, hebben we de exposities af moeten zeggen. Dat betekende dat we die fotografen moesten invoegen in de tentoonstellingen die in de stad plaatsvonden. Curatoren hebben voor de meeste fotografen een oplossing gevonden, zoals een serie van vijftien foto’s omzetten naar tien foto’s. Waar het hele team zo trots op is, is dat je dat helemaal niet merkte en dat de exposities nog steeds even krachtig waren.
Daarnaast hebben we alle dingen die het festival een festival maken moeten schrappen. Hierdoor was er geen horeca, geen programma waarin mensen actief dingen kunnen gaan doen en waren er geen rondleidingen. Vooral de rondleidingen zijn altijd heel belangrijk voor ons en ook voor de scholen. Dit jaar is er aanzienlijk minder jeugd langsgekomen. Het was eigenlijk meer een serie tentoonstellingen dan dat het een festival was.
“… we hebben digitaal veel bereikt en dat willen we ook verder meenemen, maar het is geen alternatief voor de livebeleving die je hebt tijdens een festival.”
Was het moeilijk om online de beleving vast te houden?
De beleving van het festival is niet in het onlineverhaal terug te vinden, want we hebben online geen tentoonstellingen georganiseerd. Wat we vooral online gedaan hebben waren The Artist Talk Shows, webinars en ontmoetingen. Dat werkte goed en dat leverde ook voldoende deelnemers op, maar het levert niet de beleving op die je normaal ervaart. We hebben digitaal veel bereikt en dat willen we ook verder meenemen, maar het is geen alternatief voor de livebeleving die je hebt tijdens een festival.
Werd er op nieuwe manieren samengewerkt om alle aanpassingen en veranderingen door te voeren?
Nieuwe vormen bieden ook nieuwe mogelijkheden en dus ook nieuwe relaties of een andere invulling van die relatie. Wat je met de krant zag, is dat we daarin met Breda Marketing en de Gemeente Breda eigenlijk een nieuw niveau van samenwerken hebben gevonden. Ook hebben we daarin op het gebied van marketing de verbinding tussen BredaPhoto en Citymarketing heel erg kunnen leggen. Dit soort samenwerkingen willen we dan ook graag voortzetten in de toekomst.
BredaPhoto heeft niet veel ervaring in het maken van digitale programma’s. UmaMedia maakte altijd onze video’s. We hebben aan ze gevraagd om nu niet alleen uitvoerder te zijn, maar om ook mee te denken en kennis te delen voor onze onlineprogramma’s. De samenwerking met UmaMedia, die we dus al jaren hebben, heeft er door het digitale platform echt weer een nieuwe dimensie bij gekregen.
Hoe ging dat in jullie eigen team?
Ook in ons eigen team hebben we anders moeten samenwerken en onszelf moeten uitdagen en afvragen: Wat kan jij nog meer dan de specifieke positie die je hebt? En voor welke elementen van de hybride vorm wil je je extra inzetten? Iedereen heeft er een stapje bij genomen en heeft zich heel flexibel opgesteld.
Hebben jullie financiële gevolgen ondervonden door COVID-19?
In maart/april hebben we besloten om onze verwachtingen met betrekking tot publieksbereik grondig terug te brengen, dus om die reden hebben we fors bezuinigd op productiekosten. Daardoor is het festival kleiner geworden en zijn er projecten afgevallen. We hebben dus van tevoren geanticipeerd op wat we verwachtten dat we minder aan inkomsten zouden halen. Dat hebben we goed gedaan. We hebben namelijk de begroting met ongeveer 20% teruggebracht en het project uiteindelijk gerealiseerd binnen die lagere begroting. Doordat we dat van tevoren hadden voorzien, zitten we nu dus niet met problemen.
Hoe was het contact met de bezoekers?
Het contact met de bezoekers was deze editie natuurlijk nadrukkelijk anders. Bezoekers moesten hun handen wassen, een mondkapje dragen en van tevoren een timeslot reserveren. Maar ook doordat er bijvoorbeeld geen horeca was en er geen rondleidingen waren, was het anders. Daarnaast waren er veel minder contactmomenten tussen bezoeker en een uitleg gevende vrijwilliger, omdat iedereen een bepaalde route moest volgen.
De live opening is momenteel ruim achthonderd keer bekeken. Wat ons betreft is dat een mooi aantal, zeker op zo’n nieuw medium voor ons. Bij verschillende video’s zijn commentaren geplaatst die over het algemeen heel enthousiast zijn. Rondom de portfolio reviews waren hele positieve reacties over de mogelijkheid om daar ook vanuit andere plekken in de wereld aan deel te nemen. De overwegende opinie is dat het heel positief is en dat mensen het leuk vinden om op dit soort manieren ook de verhalen achter de foto’s en achter de fotografie te horen.
Hoe blijven jullie zichtbaar bij en verbonden met de bezoekers?
Ten eerste, zoals eerder genoemd, door middel van de krant. Zo wilden we het festival naar de mensen brengen om toch te laten weten dat we dit jaar doorgingen.
Ten tweede hadden we een nieuwsbrief die we wekelijks tijdens het festival uitstuurden. Daarin stonden zaken als updates, focus, onderwerpen en/of fotografen. Dus ook op die manier konden we de geïnteresseerden toch een beetje dat gevoel van ons festival meegeven.
Als laatste via social media. De aandacht op Facebook en Instagram zie je echt als een rap tempo stijgen op het moment dat het festival begint. Dat is een bereik wat zich niet beperkt tot de landsgrenzen. Dus in dat opzicht zie je dat Facebook en Instagram grensoverschrijdend zijn wat heel mooi en fijn is.
“We zijn heel erg trots op het team dat ze dit allemaal zo hebben kunnen doen.”
Wat heeft jullie trots gemaakt in 2020?
We zijn trots dat we erin geslaagd zijn om een heel kwalitatieve, interessante serie aan tentoonstellingen neer te zetten. We zijn erg trots dat het ondanks COVID-19 is gelukt om de kwaliteit overeind te houden. De vorige keer hadden we 80.000 bezoeken en nu hadden we er 55.000. Wij zijn natuurlijk ontzettend blij en trots dat het in deze tijden door zoveel mensen is gezien.
Verder zijn we heel erg trots op het team dat ze dit allemaal zo hebben kunnen doen, dat we met deze resultaten eindigen en dat we überhaupt door zijn gaan. We zijn één van de weinigen of zelfs de enigen die tot nu toe op deze manier zijn doorgegaan waardoor we veel bezoekers enthousiast hebben gemaakt over fotografie.
Tekst: Rachel Koning en Anke Lin